Żanna Kormanowa – profesor (habilitowany) UW od podporządkowania nauki partii komunistycznej

KORMANOWA Żanna (1900-88)

encyklopedia, interia

historyk, wydawca źródeł; prof. Uniw. W-wskiego; autorka prac z historii ruchów społecznych, historii i bibliografii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego; jej postawa ewoluowała od dogmatycznej partyjności ku opozycji demokratycznej; w tym duchu przewartościowała też badany materiał historyczny.

♣

Powojenna laicyzacja edukacji i wychowania
Wojciech Trębacz, Nowe Życie, 2004

Musimy zwalczać wpływ kleru na dzieci (…) Chcemy uchronić dzieci od lilijek i biegania na procesje, chcemy dać czerwone krawaty i wyprowadzić na słońce, mówiła Żanna Kormanowa jedna z propagatorek nowych programów nauczania.

♠

Nowe fałsze Grossa (16) – Sowietyzacja nauki  
prof. Jerzy Robert Nowak, Nasz Dziennik, 2006-09-09

Zniewolone umysły
Historię próbowała „skomunizować” Żanna Kormanowa (z domu Zelikman). W czasie wojny jeszcze tylko dyrektorka szkoły średniej, po wojnie (1949) została mianowana profesorem i objęła kierownictwo działu historycznego w organie KC PZPR „Nowe Drogi”. Prowadząc inkwizytorską kampanię przeciw starym, zasłużonym historykom polskim, oskarżając ich „o ideologiczną aprobatę… polskiego faszyzmu”, Kormanowa stawiała swoisty wzór pisania o historii; był nim według niej „Krótki kurs historii Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)” – „niezawodny i nieodłączny doradca każdego historyka XIX i XX wieku, niezastąpiona skarbnica teorii dla każdego badacza przeszłości” (P. Hübner, Nauki społeczne i humanistyka – mechanizmy zniewolenia w: Politycy wobec przemocy 1944-1956, Warszawa 1996).W referacie na Zjeździe Historyków w dniach 30 czerwca – 1 lipca 1950 r. Kormanowa zaatakowała „dywersję antyradziecką” w historii i „agenturę Watykanu” wśród historyków, podkreślając, że „Historia nie oparta o metodologię marksistowską (…) jest naukowo bezpłodna, nie jest naukową w pełnym tego słowa znaczeniu”. Niszczycielska rola Kormanowej w dziedzinie polskiej historii była postrzegana przez bardzo wiele osób, nawet spoza sfery naukowców. Dąbrowska już w lutym 1948 r. nazwała Kormanową w swym dzienniku „jawnym wrogiem wszelkiej polskości”.

♠

Obraz Powstania Warszawskiego w podręcznikach historii 
w czasach stalinowskich.- Marek Jachym

Stalinizacja programów szkolnych doprowadziła do wycofania
 niektórych wcześniej używanych podręczników.
 Zostały one częściowo zastąpione przez tłumaczenia
podręczników radzieckich (m. in. A. W. Miszulina, I. Gałkina,
 A. W. Jefimowa i E. Kosmińskiego), które nie były przystosowane 
do polskich programów i prezentowały rosyjski punkt widzenia na 
dzieje powszechne. Do szkoły trafiły też nowe opracowania polskich
autorów, m. in. G. Missalowej i J. Schoenbrenner, M. H. Serejskiego,
 M. Siuchmińskiego, Ż. Kormanowej, M. Dłuskiej, J. Dutkiewicza,
 N. Gąsiorowskiej, H. Katza...
Żanna Kormanowa (1900-1988) studiowała historię i
 prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie wojny w 1941 r.
 ewakuowała się w głąb ZSRR. W 1944 r. została skierowana 
przez PPR do kraju, zajmowała kierownicze stanowiska w resorcie oświaty
PKWN i Rzadu Tymczasowego. W 1947 r. uzyskała habilitację a w 1948 r. 
została profesorem UW, prowadziła też zajęcia w partyjnym 
Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych. Przyczyniła się do podporządkowania 
nauki partyjnemu kierownictwu.
♠
ANNA ZECHENTER, IPN KRAKÓW
ZNISZCZYĆ KUŁAKA NAUKI
UCZENI I UCZELNIE W KUŹNI KOMUNIZMU
Biuletyn IPN 3/2011
Na Władysława Konopczyńskiego, znakomitego historyka,
 byłego więźnia Sachsenhausen, zaś po uwolnieniu 
wykładowcę historii nowożytnej na tajnym uniwersytecie 
w Krakowie, urządzono prawdziwą nagonkę.
 Powróciwszy w 1945 r. do pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim, 
wykładał historię Polski przedwojennej i metodologię historii, 
współpracując równocześnie z konspiracyjnym Stronnictwem 
Narodowym. Zmuszony w 1949 r. do ustąpienia z prezesury 
Polskiego Towarzystwa Historycznego i z funkcji redaktora 
Polskiego Słownika Biografi cznego, podupadł na zdrowiu. W tym
samym czasie w drukarni rozrzucono gotowy skład podręcznika 
do metodologii Historyka. W 1951 r. podczas I Kongresu Nauki 
Polskiej zaatakowała go Żanna Kormanowa. Ta przedwojenna 
nauczycielka, po wojnie mianowana profesorem, dopatrzyła się 
w publikacjach Konopczyńskiego „rasistowskiej furii” – 
nienawiści do Żydów i Ukraińców. Pozbawiony możliwości
 publicznej odpowiedzi, profesor rozesłał do historyków listy, 
w których pisał: „Ktokolwiek czyta inteligentnie i sumiennie moje prace,
wie, że o chłopach piszę bez społecznych uprzedzeń, 
a najwięcej przykrych rzeczy mam do powiedzenia
szlachcie i magnatom. Gdzie tu jest furia rasistowska i szowinizm?”.