KORMANOWA Żanna (1900-88)
encyklopedia, interia
historyk, wydawca źródeł; prof. Uniw. W-wskiego; autorka prac z historii ruchów społecznych, historii i bibliografii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego; jej postawa ewoluowała od dogmatycznej partyjności ku opozycji demokratycznej; w tym duchu przewartościowała też badany materiał historyczny.
♣
Powojenna laicyzacja edukacji i wychowania
Wojciech Trębacz, Nowe Życie, 2004
Musimy zwalczać wpływ kleru na dzieci (…) Chcemy uchronić dzieci od lilijek i biegania na procesje, chcemy dać czerwone krawaty i wyprowadzić na słońce, mówiła Żanna Kormanowa jedna z propagatorek nowych programów nauczania.
♠
Nowe fałsze Grossa (16) – Sowietyzacja nauki
prof. Jerzy Robert Nowak, Nasz Dziennik, 2006-09-09
Zniewolone umysły
Historię próbowała „skomunizować” Żanna Kormanowa (z domu Zelikman). W czasie wojny jeszcze tylko dyrektorka szkoły średniej, po wojnie (1949) została mianowana profesorem i objęła kierownictwo działu historycznego w organie KC PZPR „Nowe Drogi”. Prowadząc inkwizytorską kampanię przeciw starym, zasłużonym historykom polskim, oskarżając ich „o ideologiczną aprobatę… polskiego faszyzmu”, Kormanowa stawiała swoisty wzór pisania o historii; był nim według niej „Krótki kurs historii Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)” – „niezawodny i nieodłączny doradca każdego historyka XIX i XX wieku, niezastąpiona skarbnica teorii dla każdego badacza przeszłości” (P. Hübner, Nauki społeczne i humanistyka – mechanizmy zniewolenia w: Politycy wobec przemocy 1944-1956, Warszawa 1996).W referacie na Zjeździe Historyków w dniach 30 czerwca – 1 lipca 1950 r. Kormanowa zaatakowała „dywersję antyradziecką” w historii i „agenturę Watykanu” wśród historyków, podkreślając, że „Historia nie oparta o metodologię marksistowską (…) jest naukowo bezpłodna, nie jest naukową w pełnym tego słowa znaczeniu”. Niszczycielska rola Kormanowej w dziedzinie polskiej historii była postrzegana przez bardzo wiele osób, nawet spoza sfery naukowców. Dąbrowska już w lutym 1948 r. nazwała Kormanową w swym dzienniku „jawnym wrogiem wszelkiej polskości”.
♠
Obraz Powstania Warszawskiego w podręcznikach historii w czasach stalinowskich.- Marek Jachym Stalinizacja programów szkolnych doprowadziła do wycofania niektórych wcześniej używanych podręczników. Zostały one częściowo zastąpione przez tłumaczenia podręczników radzieckich (m. in. A. W. Miszulina, I. Gałkina, A. W. Jefimowa i E. Kosmińskiego), które nie były przystosowane do polskich programów i prezentowały rosyjski punkt widzenia na dzieje powszechne. Do szkoły trafiły też nowe opracowania polskich autorów, m. in. G. Missalowej i J. Schoenbrenner, M. H. Serejskiego, M. Siuchmińskiego, Ż. Kormanowej, M. Dłuskiej, J. Dutkiewicza, N. Gąsiorowskiej, H. Katza... Żanna Kormanowa (1900-1988) studiowała historię i prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie wojny w 1941 r. ewakuowała się w głąb ZSRR. W 1944 r. została skierowana przez PPR do kraju, zajmowała kierownicze stanowiska w resorcie oświaty PKWN i Rzadu Tymczasowego. W 1947 r. uzyskała habilitację a w 1948 r. została profesorem UW, prowadziła też zajęcia w partyjnym Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych. Przyczyniła się do podporządkowania nauki partyjnemu kierownictwu. ♠ ANNA ZECHENTER, IPN KRAKÓW ZNISZCZYĆ KUŁAKA NAUKI UCZENI I UCZELNIE W KUŹNI KOMUNIZMU Biuletyn IPN 3/2011 Na Władysława Konopczyńskiego, znakomitego historyka, byłego więźnia Sachsenhausen, zaś po uwolnieniu wykładowcę historii nowożytnej na tajnym uniwersytecie w Krakowie, urządzono prawdziwą nagonkę. Powróciwszy w 1945 r. do pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim, wykładał historię Polski przedwojennej i metodologię historii, współpracując równocześnie z konspiracyjnym Stronnictwem Narodowym. Zmuszony w 1949 r. do ustąpienia z prezesury Polskiego Towarzystwa Historycznego i z funkcji redaktora Polskiego Słownika Biografi cznego, podupadł na zdrowiu. W tym samym czasie w drukarni rozrzucono gotowy skład podręcznika do metodologii Historyka. W 1951 r. podczas I Kongresu Nauki Polskiej zaatakowała go Żanna Kormanowa. Ta przedwojenna nauczycielka, po wojnie mianowana profesorem, dopatrzyła się w publikacjach Konopczyńskiego „rasistowskiej furii” – nienawiści do Żydów i Ukraińców. Pozbawiony możliwości publicznej odpowiedzi, profesor rozesłał do historyków listy, w których pisał: „Ktokolwiek czyta inteligentnie i sumiennie moje prace, wie, że o chłopach piszę bez społecznych uprzedzeń, a najwięcej przykrych rzeczy mam do powiedzenia szlachcie i magnatom. Gdzie tu jest furia rasistowska i szowinizm?”.
Filed under: Ośrodek warszawski, Poczet WSNS/ANS | Tagged: "Krótki kurs historii Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii, historyk, Instytut Kształcenia Kadr Naukowych, KC PZPR, nowe Drogi, profesor, UW, Żanna Kormanowa |
Skomentuj