Łukasz Czuma -prof. KUL, ekonomista, opozycjonista, zasłużony na polu zohydzania socjalizmu

prof. dr hab.  Łukasz  Czuma  w bazie Nauka Polska – Ludzie nauki

Dyscypliny KBN: ekonomia
Specjalności: historia doktryn politycznych i ekonomicznych, historia doktryn społeczno-prawnych, historia gospodarcza Polski XX w., katolicka nauka społeczna
Miejsca pracy: (juz nie)Aktualne:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Ekonomii i Zarządzania

Wyższa Szkoła Służby Społecznej im. ks. Franciszka Blachnickiego w Suwałkach (w likwidacji)

Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu; Instytut Ekonomii i Zarządzania

Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy; Wydział Zarządzania i Marketingu

profesor zwyczajny Wyższa Szkoła Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu; Wydział Zamiejscowy w Tarnowie; Zakład Ekonomii Nauk Społecznych i Prawa
Nieaktualne:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Ekonomii

Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego w Łomży

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu; Instytut Ekonomii i Zarządzania

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych w Tomaszowie Lubelskim; Katedra Ekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu; Instytut Zarządzania i Marketingu

Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy; Wydział Ekonomii

Pełnione funkcje: (juz nie) Aktualne:

Kierownik Wyższa Szkoła Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu; Wydział Zamiejscowy w Tarnowie; Zakład Ekonomii Nauk Społecznych i Prawa
Nieaktualne:

Kurator Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych w Tomaszowie Lubelskim; Katedra Ekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej

Prorektor Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu

♠

Czuma Łukasz

przesłuchanie Łukasza Czumy

strona rodziny Czumów

♠

Łukasz Ignacy Czuma w Wikipedii

♠

Zmarł prof. Łukasz Czuma

serwis KUL

31 maja zmarł prof. Łukasz Czuma, emerytowany profesor KUL; Kierownik Sekcji Ekonomii (1994-97); Kierownik Katedry Teorii Ekonomii (1984-2007); po reaktywacji Sekcji Ekonomii KUL autor programu studiów ekonomicznych; działacz opozycyjny.

Msza św. żałobna zostanie odprawiona w środę, 6 czerwca o godz. 13.30 w Kościele Akademickim KUL, uroczystości pogrzebowe odbędą się na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.

Urodził się w 1935 r. w Zakopanem. W 1958 r. uzyskał magisterium z filozofii na KUL, w 1962 r. obronił doktorat, rozprawę habilitacyjną z filozofii społecznej i gospodarczej przedstawił w 1972 r., jednak została ona zatwierdzona przez władze PRL dopiero w 1981 r.

Pracę na KUL rozpoczął w 1961 r., najpierw jako asystent, później adiunkt (1964), następnie docent (1985) i profesor (1992). W latach 80. i 90. wykładał również w Instytucie Wyższej Kultury Religijnej.

Jego zainteresowania naukowe obejmowały teorię ekonomii, doktryny ekonomiczne i polityczne, katolicką naukę społeczną, historię gospodarczą Polski i świata.

W latach 1970-71 był więziony pod zarzutem przynależności do nielegalnej, niepodległościowej organizacji „Ruch”. W latach 1980-81 przewodniczył uczelnianej komisji NSZZ „Solidarność”. W 1984 r. oskarżany przez prokuraturę lubelska o „zohydzanie socjalizmu”, w 1985 o przynależność do nielegalnych struktur „Solidarności”.

W 2007 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.

Jest autorem licznych prac z zakresu ekonomii i historii, m.in.: Francois Perroux teoria wzrostu zharmonizowanego a wzrost gospodarczy południowych Włoch (1973), Niemarksistowska teoria ekonomii (1989), Zmiany gospodarcze w Polsce XX wieku (1990), Wprowadzenie do ekonomii (1992), Katolicka nauka społeczna (1993), Doktryny ekonomiczne (1997 wraz z A. Jaroszem); w 1996 r. ukazały się jego, napisane wspólnie z braćmi ks. H. Czumą, A. Czumą, B. Czumą, Wspomnienia z PRL-u.

♠

Profesor Łukasz Czuma – pierwszy Rektor WSZIP im Bogdana Jańskiego w Łomży nie żyje

serwis Łomży

W wieku 77 lat, odszedł Łukasz Czuma, profesor KUL, aktywny opozycjonista z czasów PRL, pierwszy wieloletni Rektor WSZIP im Bogdana Jańskiego w Łomży.
– Profesor Łukasz Czuma, to postać niezwykła w historii polskiej nauki, działalności opozycyjnej w trudnych komunistycznych czasach. Człowiek o wielkich walorach osobistych – podkreślają naukowcy z Łomży, którzy przez wiele lat mieli przyjemność go poznać i z nim współpracować.

Weryfikacja kadr akademickich w stanie wojennym na wystawach IPN

Weryfikacja kadr akademickich w stanie wojennym

na wystawach IPN

(zdjęcia – Józef Wieczorek) 

Symbioza SB-PZPR-władz uczelni w weryfikacji kadr Politechniki Białostockiej

na podstawie :

Krzysztof Sychowicz

Sprawa obiektowa kryptonim „Kuźnia” –

rozpracowywanie środowiska Politechniki Białostockiej przez Służbę Bezpieczeństwa

w: Stłamszona nauka? Inwigilacja środowisk akademickich i naukowych przez aparat bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, pod red. Piotra Franaszka, Warszawa 2010

Uczelnie białostockie, tak jak i pozostałe funkcjonujące w PRL, znajdowały się pod stałym nadzorem aparatu bezpieczeństwa. Działo się tak m.in. dlatego, że stanowiły zbiorowisko młodych ludzi, którzy przynajmniej w części nie akceptowali haseł głoszonych przez system komunistyczny.

Ponadto z zasady już występowali oni przeciwko nakładanym na nich ograniczeniom. Zagrożenie stanowiła też inteligencja (wykładowcy), skupiona w jednym miejscu i mająca możliwość działania. Podobnie sytuacja przedstawiała się z powołaną do życia w miejsce Wyższej Szkoły Inżynierskiej w październiku 1974 r. Politechniką Białostocką, która automatycznie została objęta sprawą obiektową „Kuźnia”, założoną na jej poprzedniczkę 21 października 1970 r.

...Jedną z form represji zastosowanych wobec środowiska naukowego była tzw. weryfikacja kadr. W działaniach tych na Politechnice Białostockiej uczestniczył przedstawiciel Wojewódzkiego Komitetu Obrony Witold Stodulko, a przewodniczącym uczelnianej Komisji Oceniającej był oczywiście rektor – doc. dr hab. Jerzy Niebrzydowski

Oceną objęto 401 osób, z których grona negatywnie oceniono pozostającego przez cały czas pod dozorem SB dr. Tadeusza Waśniewskiego (w uzasadnieniu podano, że był członkiem Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność’, za którą to działalność został internowany. Na wolność wyszedł w wyniku poręczenia rektora i przewodniczącego OKOŃ; biorąc to ostatnie pod uwagę, komisja odstąpiła od wcześniejszego wniosku o zwolnienie z pracy i zadowoliła się przeniesieniem na inne stanowisko na czas określony).

Dwie inne osoby. tj. dr. inź. Jerzego Grykę (nie gwarantował „socjalistycznego wychowania studentów zgodnie z konstytucją PRL„, był internowany za „działalność ekstremistyczną” na uczelni i nadal prezentował „negatywną postawę do zachodzących przemian”) oraz dr. inż. Jerzego Zieniuka („przeciwnik porozumienia narodowego”, negował wydarzenia zaszłe w Polsce po wprowadzeniu stanu wojennego, zignorował Komisję Instytutową), zwolniono z pracy z trzymiesięcznym wypowiedzeniem.

Ponadto na inne stanowisko została przesunięta dr Krystyna Zabłudowska (ze względu na zastrzeżenia do postawy społeczno-politycznej), niejednoznaczne stanowisko zarzucono dr. Tadeuszowi Citce i Brunonowi Lejdemu, specjalnie zaś potraktowano przy zatrudnianiu na czas nieokreślony, ze względu na działalność społeczno-polityczną i pełnienie funkcji sekretarza OOP, Włodzimierza Ochrymiuka. W przypadku Waśniewskiego sprawa nie zakończyła się na tym, gdyż na wniosek KU PZPR podjęto decyzję o jego zwolnieniu z trzymiesięcznym wypowiedzeniem.

Członkowie PZPR wysunęli także zaaprobowaną przez UKO propozycję zwolnienia z pracy i zatrudnienia na czas określony (2 lata) dr. Edwarda Grabowskiego i dr Krystyny Zabłudowskiej

….Realizując zalecenia narady przeprowadzonej pod koniec listopada 1986 r., aparat bezpieczeństwa w Białymstoku kontrolował także kolejną weryfikację kadry naukowej na Politechnice Białostockiej, rozpoczętą w grudniu tego roku.

Do tego momentu do poszczególnych komisji zaczęły spływać karty informacyjne dotyczące pracowników i dopiero te komisje miały przekazać je do Komisji Uczelnianej. Z rozpoznania prowadzonego przez SB wynikało, że weryfikacja prowadzona jest bez zakłóceń, a informacja o propozycjach zwolnień z pracy miała się znaleźć w kolejnych meldunkach.

Jakub Chlebowski – lekarz, rektor, podobno demoralizująco wpływał na środowisko akademickie i wykazywał wrogą postawę wobec PRL i ZSRR

Jakub Chlebowski w Wikipedii

(ur. 3 maja 1905 w Liwenhof na Łotwie, zm. 25 stycznia 1969 w Izraelu) – polski lekarz internista pochodzeniażydowskiego, naukowiec, pedagog, publicysta, społecznik, rektor i prorektor Akademii Medycznej w Białymstoku (obecnie Uniwersytet Medyczny w Białymstoku). Doctor honoris causa Uniwersytetu w Montpellier we Francji. Autor kilkudziesięciu prac naukowych i trzech podręczników medycznych.

Absolwent Uniwersytetu Wileńskiego z 1929. W latach 30. XX wieku był pracownikiem Kliniki Chorób Wewnętrznych w Wilnie. W czasie II wojny światowej został aresztowany przez sowietów i zesłany na w głąb ZSRR, przebywał w Komi i Krasnodarze. Do kraju powrócił w 1945, wraz ze sformowaną w ZSRR, 1 Armią WP.

Po wojnie był pracownikiem Klinik Chorób Wewnętrznych w Krakowie i Łodzi. Habilitował się w 1948 r. na AM w Łodzi. W 1954 uzyskał tytuł profesorski. Od 1951 r. był współorganizatorem i uczestnikiem odbudowy AM w Białymstoku, a także kierownikiem II Kliniki Chorób Wewnętrznych AM w Białymstoku.

Wstawił się za jedną ze swoich studentek, usuniętą z uczelni w 1953 r. na wniosek komisji dyscyplinarnej za zatajenie przynależności do podziemia antyhitlerowskiego. Podczas obrad komisji odwoławczej jako jedyny stanął w obronie studentki, dzięki czemu zachowała ona prawa studenckie.

W latach 1957–1959 piastował funkcję prorektora uczelni, a w latach 1959-1962 jej rektora.

Usunięty z uczelni na fali „wydarzeń marcowych”.

22 kwietnia 1968 r. odbyło się otwarte zebranie organizacji partyjnej, w którym uczestniczyli wszyscy pracownicy i studenci uczelni. W dokumentacji AM w Białymstoku znajduje się pismo Komitetu Uczelnianego PZPR z dnia 23 kwietnia 1968 r., o następującej treści:

„

Komitet uczelniany Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przy Akademii Medycznej w Białymstoku po rozpatrzeniu sprawy w dniu 22 kwietnia 1968 roku stawia wniosek do obywatela ministra zdrowia przez jego magnificencje rektora tutejszej uczelni o odwołanie profesora doktora Jakuba Chlebowskiego ze stanowiska kierownika II Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku ze względu na wrogą postawę do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Związku Radzieckiego.

”

16 października 1968 Chlebowski wyemigrował wraz z rodziną do Izraela.

25 stycznia 1969 zginął tam w wypadku samochodowym.

W 1990 r. władze AM w Białymstoku podjęły działania na rzecz uczczenia pamięci Chlebowskiego. Senat uczelniany jednogłośnie przyjął uchwałę o potępieniu decyzji usunięcia profesora z uczelni.

—————–

Białostocki marzec 1968 w sieci

GW,2008-03-10

Oświadczył, że wbrew zaleceniom partii weźmie udział w coctailu wydanym przez ambasadora USA i że w całej rozciągłości popiera politykę tego kraju. Równocześnie poddał zjadliwej krytyce władze centralne KW PZPR, w których – według niego – zasiadają same bałwany.

To tylko jeden z donosów, jakie w 1968 roku docierały do KW PZPR na profesora Jakuba Chlebowskiego, kierownika katedry i kliniki chorób wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku.

Informacje płynęły z różnych kierunków – partyjniacy wiedzieli, co profesor (zanotowany w ich aktach jako Jakub Chlebowski vel Frydman, narodowość i obywatelstwo polskie, bezpartyjny) mówi na zajęciach ze studentami czy podczas rozmów z kolegami z pracy.

Od donosów i informacji spreparowanych teczka rosła, a gdy zaczęła się marcowa antysemicka nagonka, profesor z Akademii Medycznej stał się ofiarą represji.

Ściganie medyka

Strona po stronie prześledzić można korespondencję wymienianą między KW PZPR w Białymstoku a górą, resortem zdrowia czy rektorem AMB, dotyczącą prof. Chlebowskiego i pokazującą, jak rusza machina nagonki.

Czytamy więc, jak to „z informacji SB wynika, że jest wrogo nastawiony do ustroju PRL i ZSRR„.

Że „na zajęciach często wtrąca dygresje na tematy społeczno-ekonomiczne w Polsce Ludowej, konfrontując je w oparciu o warunki płacy i pracy młodych lekarzy z okresu międzywojennego (informacja ta jest w trakcie potwierdzania)”.

Że „w sposób demonstracyjny pochwala agresję Izraela i anektowanie zajętych terytoriów arabskich”.

Że wreszcie „jego postawa wpływa demoralizująco na innych pracowników nauki i wywołuje zrozumiałe oburzenie”.

Władza przyczepić się mogła też do wyjazdów: w jednym z meldunków do wierchuszki niejaki major Kostrzewa pisał: „z racji zajmowanego stanowiska Chlebowski wyjeżdża prywatnie i służbowo na pobyt czasowy za granicę do państw kapitalistycznych i socjalistycznych. Wyjazdy te niejednokrotnie wykorzystuje do celów prywatnych, bowiem we Francji, Anglii i Izraelu mieszkają jego krewni i znajomi. Złożył dokumenty z zamiarem wyjazdu w maju do Francji, gdzie rzekomo ma wygłosić odczyt w Akademii Medycznej. Dostarczył nawet pismo rekomendujące na blankiecie ministerstwie zdrowia. Ze sprawdzonych źródeł nieoficjalnie wynika, że wyjazd taki ma inny charakter i chodzi tu o spotkanie się ze znanym naszej służbie adwokatem zamieszkałym w Tel-Awiwie, który specjalnie z Izraela przyjedzie w tym czasie do Paryża”.

—————–

„Pamięć” – reportaż Gabrieli Walczak

Radio Białystok- reportaże,

09 marca godz.12:05, :

9.3.2008

Podczas wydarzeń marcowych w 1968 roku w Białymstoku doszło do usunięcia z pracy w Akademii Medycznej profesora Jakuba Chlebowskiego. Wyemigrował do Izraela, tam po tygodniu zginął w wypadku samochodowym. Nie pogodził się z tym, że musiał wyjechać…
O atmosferze tamtych dni opowiada Irena Chlebowska Bennett – córka mieszkająca w Australii oraz studenci i asystenci profesora – Andrzej Kaliciński, Ida Kinalska, Irena Zabłocka, Jan Górski, Waldemar Nowak, Wojciech Pędich, Jan Stasiewicz, Józef Prokopczuk.

Jan Turulski – chemik, wybitny antylustrator o ujawnionych tęsknotach

Baza OPI

Ludzie nauki identyfikator rekordu: o14769
dr hab. Jan Józef Turulski, prof. UwB, em.
Dyscypliny KBN:	nauki chemiczne
Specjalności:	chemia fizyczna, chemia teoretyczna
Miejsca pracy, zajmowane stanowiska, pełnione funkcje:	– Instytut Chemii UwB – prof.

Jak profesor chemii walczy z lustracją

GW, 2007-04-16

Pocałujcie mnie w dupę, pajace! – taki odautorski komentarz dodał do swojego oświadczenia lustracyjnego prof. Jan Turulski z Instytutu Chemii Uniwersytetu w Białymstoku.

Profesor podpisał pierwszą część oświadczenia, mówiącą o tym, że nie współpracował z tajnymi służbami, po czym na całym druku, na ukos, napisał zacytowane wyżej zdanie. W takiej formie oświadczenie trafiło do rektora UwB [ustawa obliguje go, by wezwał pracowników do wypełniania oświadczeń – red.]. Do rektora powędrował też list, w którym prof. Turulski wyjaśnia, kogo ma na myśli i dlaczego sięgnął po emocjonalny oręż.

————

Lustracja hormony

Rz, 18.04.07 Nr 91

Antylustracyjna obsesja nie zawsze prowadzi do psychozy depresyjno-maniakalnej lub histerycznej nadczynności tarczycy. Czasami stwarza szansę zaspokojenia ukrytych tęsknot. Prof. Jan Turulski z Instytutu Chemii w Białymstoku (jak radośnie donosi „Gazeta Wyborcza”) na wymaganym oświadczeniu lustracyjnym napisał: „pocałujcie mnie w dupę, pajace”. Najwyraźniej silne emocje wyzwoliły w profesorze silną reakcję chemiczną powodującą burzę hormonalną. Sam profesor w wywiadzie przyznaje: „z powodu mojej pierdołowatości nikt nigdy nie próbował mnie zwerbować”. Teraz już wiemy, komu daje szansę „Gazeta Wyborcza”.

Jan Pietrzak

Lustracja białostockiego ośrodka akademickiego

Jak profesor chemii walczy z lustracją

GW 16.04.2007

Pocałujcie mnie w dupę, pajace! – taki odautorski komentarz dodał do swojego oświadczenia lustracyjnego prof. Jan Turulski z Instytutu Chemii Uniwersytetu w Białymstoku.

———

Naukowcy o proteście prof. Turulskiego

GW, 2007-04-18

Historię profesora chemii z Uniwersytetu w Białymstoku, który zaprotestował przeciw przymusowi składania oświadczenia lustracyjnego, opisaliśmy we wtorek (choć minęły dwa dni, tekst nadal jest w czołówce najchętniej czytanych i komentowanych artykułów na internetowej stronie „Gazety”). Profesor do swojego oświadczenia lustracyjnego dodał odautorski komentarz „Pocałujcie mnie w dupę, pajace!”. Wpisał to na ukos przez cały formularz (wcześniej go wypełnił, pisząc, że nie współpracował z tajnymi służbami). Adresatami wpisu są twórcy ustawy lustracyjnej, co profesor precyzyjnie wyjaśnił w liście dołączonym do rektora (i wysłanym również do kancelarii Prezydenta RP). Napisał w nim, że „swoją reakcją przeciwstawia się złu, jakie zaczęło się w Polsce panoszyć wraz z rządami PiS-u. Jednym z jego przejawów jest ustawa samolustracyjna. Samolustracja ma na celu upokorzenie i podporządkowanie sobie niepokornych”.

Dla zdecydowanej większości internautów profesor w okamgnieniu stał się idolem, oceniają go jako człowieka wielkiej klasy. Turulski dostaje listy zarówno z gratulacjami, jak i pełne wyzwisk. Białostockie środowisko naukowe, poza pojedynczymi głosami poparcia, raczej milczy. O komentarz poprosiliśmy prof. Zbigniewa Fałtynowicza, wybitnego biologa z Uniwersytetu Wrocławskiego (odmówił lustracji, niedawno wysłał swoje oświadczenie antylustracyjne do Prezydenta RP, dołączył też ostry list), oraz prof. Ksawerego Piwockiego, rektora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (gdy jego podwładny, prof. Andrzej Bieńkowski, odmówił złożenia oświadczenia lustracyjnego, rektor zapowiedział, że go nie zwolni [wykładowca, który odmówi poddania się lustracji, traci funkcję, a może nawet posadę – red.])

—–

Kłopoty lustracyjne prof. Dobrońskiego

GW 8.05.2007

Popularny historyk i polityk PSL prof. Adam Dobroński figuruje na obwieszczeniach wyborczych przed wyznaczonymi na 20 maja powtórnymi wyborami do sejmiku jako tajny współpracownik służb PRL w latach 1944 – 89..Profesor od ponad 30 lat jest wykładowcą historii najpierw na białostockiej filii Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie na Uniwersytecie w Białymstoku…Kierownik referatu badań naukowych w białostockim IPN dr Krzysztof Sychowicz: – Nie natrafiłem do tej pory na materiały, które by świadczyły o współpracy prof. Dobrońskiego z SB. Owszem, są donosy na niego ze środowiska uczelnianego. Być może SB zbierała je, żeby wiedzieć o nim jak najwięcej, zanim podejmie próbę werbunku. Jeśli profesor twierdzi, że nie podjął współpracy, trzeba sprawdzić, czy rzeczywiście tak było.

——–

Pracownik IPN ma ocenić akta prof. A. Dobrońskiego

Gazeta Współczesna Aktualności 17 września 2008

Pracownik pionu lustracyjnego IPN będzie wezwany na świadka w procesie o naruszenie dóbr osobistych znanego białostockiego historyka prof. Adama Dobrońskiego, któremu zarzucono m.in. współpracę z SB – zdecydował w środę Sąd Okręgowy w Białymstoku.

Ów świadek miałby pomóc ocenić akta z archiwów Instytutu dotyczące tego naukowca, do niedawna prezesa podlaskich struktur PSL, w przeszłości także posła i samorządowca ludowców.

Adam Dobroński domaga się przed sądem przeprosin od Krzysztofa Wasilewskiego, przewodniczącego białostockiego Klubu Więzionych, Internowanych i Represjonowanych (WIiR). Wasilewski zarzucił mu publicznie m.in. współpracę z SB, branie za to pieniędzy i działanie na szkodę opozycji