Gabriel Temkin (ur. 16 lutego 1921, Łódź – zm. 15 lipca 2006, Sarasota, USA) – polski ekonomista, profesor Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Brock University w Kanadzie.
…Od wybuchu II wojny światowej przebywał na terenie ZSRR, następnie jako żołnierz Armii Czerwonej walczył na froncie austriackim.
Po wojnie w 1946 powraca do Łodzi, gdzie kontynuuje studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Łódzkiego. W tym też roku wstępuje do Polskiej Partii Robotniczej. Od 1949 do 1957 praca w Dwuletniej Szkole przy Komitecie Centralnym PZPR (od asystenta do zastępcy dyrektora), od 1957 do 1968 praca w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR (od pracownika naukowego do zastępcy dziekana w Katedrze Ekonomii Politycznej). W latach 1959-1968 doradca ekonomiczny Wicepremiera PRL.
Pod koniec 1968 wyjechał z żoną i dwójką dzieci do USA….
♠
Biogram Gabriela Temkina na stronach Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
GABRIEL TEMKIN
16.02.1921 – 15.07. 2006
Zachłannie czytający i wcześnie zaangażowany w ruchu politycznym, w wieku niespełna lat 16-tu jest członkiem KZMP, aż do rozwiązania partii komunistycznej przez Komintern, czyli trochę ponad rok. Jego wczesne zainteresowanie procesami gospodarczymi i nauką ekonomii było inspirowane głównie młodzieńczymi lekturami marksistowskimi: Kautsky, Bucharin,Lenin, Engels i Marks, między innymi.
Inwazja niemiecka 1939 r. bezpośrednio zagroziła polskim Żydom zagładą; ale gdy Związek Radziecki na zasadzie paktu /Ribentrop-Mołotow/ zajął wschodnie polskie tereny, pilnie strzeżona granica stała się na pewien okres czasu prawie amorficzna i tysiące Żydów polskich skorzystało z tej szansy na przeżycie, uciekając na Wschód. TEMKIN znalazl się, wraz ze swoją młodzieńczą miłością i przyszłą żoną, Hanną, najpierw na Uralu, gdzie przez krótki okres czasu pracował w kopalni węgla, a od kwietnia 1940 do inwazji Niemiec na Związek Radziecki , 22 czerwca 1941r, w Homlu, zatrudniony jako tkacz w Spółdzielni „Gomtekstil”. Jednocześnie uczył się w „Wieczorowej szkole średniej dla młodzieży pracującej” /zajęcia pięć razy na tydzień, od 7-mej do 10-tej wieczorem/ pragnąc zrealizować marzenie o dostępie do studiów wyższych.
……W lipcu 1941 został powołany do wojska. Przeżył ponad rok służby w „Batalionach Pracy”, kopiąc okopy przeciwtankowe w pobliżu linii frontowych, dopóki takie linie były; przeżył niemiecki obóz jeniecki, skąd uciekał dwukrotnie; przeżył obóz NKWD sprawdzający „lojalność” byłych jeńców wojennych, i tyfus plamisty; powtórnie zmobilizowany przeżyl ponad dwa lata służby frontowej w pułku piechoty nr 458, 78 dywizji piechoty i awansując od szeregowca do starszego sierżanta w jednostce zwiadowczej i tlumacza pułku, przeszedł z nim w bojach od Kałacza nad Dnieprem do Budapesztu i Austrii. Swoje dramatyczne losy wojenne TEMKIN opisał w książce, wydanej w 1998r. „My Just War. The Memoir of a Jewish Red Army Soldier in World War II”, Presidio Press, Novato, USA…….
…. Zdemobilizowany w pażdzierniku 1945; nagrodzony orderami: „Za Otwagu”, „Krasnaja Zwiezda”, i „Sława 3-go stopnia” udał się do Leningradu, gdzie Hanna byla już w tym czasie studentką Wydziału Filozofii Uniwersytetu Leningradzkiego, i po zdaniu egzaminów wstępnych, został przyjęty na pierwszy rok studiów na
Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Leningradzkiego.
W lipcu 1946 r. TEMKIN, wraz żoną, wraca do Łodzi; kontynuuje studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Łódzkiego, które ukończy w 1949 r., uzyskując tytuł Magistra Nauk Ekonomicznych. W 1946 r. wstępuje do PPR. W 1948-1949 pracuje w bibliotece Rocznej Szkoły PPR, w Łodzi.
W 1949 r., TEMKIN otrzymuje ofertę pracy w Warszawie; tu zaczyna się nowy rozdział jego życia: praca naukowa i pedagogiczna.
1949-1951- asystent w Katedrze Ekonomii Politycznej Dwuletniej Szkoły przy KC
PZPR
1951-1954 – zastępca kierownika Katedry Ekonomii Politycznej.
1955-1957 – zastępca dyrektora Dwuletniej Szkoły przy KC PZPR.
1957-1962 – pracownik naukowy Katedry Ekonomii Politycznej Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR
1962-1968 – Docent w Katedrze Ekonomii Politycznej Wyższej Szkoły Nauk Społecznych.
1966-1968 – Zastępca dziekana, tamże
1959-1968 – Doradca ekonomiczny Wicepremiera PRL
…..
Gdy na początku lat pięćdziesiątych powołany zostaje Instytut Nauk Społecznych przy KC PZPR, TEMKIN współpracuje z tą placówką, prowadząc konsultacje dla „aspirantów”, przygotowujących prace doktorskie. Jednak jego własna praca badawcza nie rozwija się pomyślnie, napotykając na poważne kłopoty natury teoretycznej i ideologicznej. Rozczarowany rezultatem pracy nad własnym doktoratem, zniszczy ponad 150 stron napisanego i zaakceptowanego już tekstu. ….
….W okresie 1954-1956, gdy coraz wyraźniejszy staje się w PZPR ferment ideologiczny i narasta opór przeciwko zakłamaniu ideowemu, spadkowi poziomu życiowego, gdy rośnie żądanie demokracji wewnątrz partyjnej, jednym słowem gdy zbliżał się tzw. Polski Październik,TEMKIN był zaangażowany na rzecz ruchu reformy politycznej w swoim środowisku, a listy anonimowe, pełne gróźb i antysemickich wyzwisk, adresowane do niego, wyraźnie wskazywały nadawcę. ….
…..Na podstawie pracy: Karola Marksa obraz gospodarki komunistycznej TEMKIN uzyskał stopień naukowy Doktora Nauk Ekonomicznych, nadany przez Radę Wydziału Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Warszawskiego, 25 marca 1961 r.
…..Praca: Marks i idea pieniądza pracy stała się podstawą przewodu habilitacyjnegoTEMKINA i uzyskania stopnia naukowego Docenta, który nadała mu Rada Wydziału Ekonomicznego Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR, w Warszawie, 14 listopada 1961 r.
W 1965 roku, książka „Marks i idea pieniądza pracy”, otrzymała nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego, za „szczególne osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych”. ….
…..
W końcu 1968 roku TEMKIN wraz rodziną, żoną, Hanną, synem Henrykiem i córką – Heleną, opuścił Polskę.
W Kanadzie i USA zacząl się trzeci etap życia TEMKINA. Po początkowym, tymczasowym okresie w USA, TEMKIN przyjął ofertę z Brock University, w St. Catharines, w Kanadzie. Tutaj też, w Brock University, średniej wielkości nowej Szkole Wyższej jakich wiele powstało w końcu lat 1950-tych i w 1960-tych w Kanadzie jak i w USA, TEMKIN wrócił w pełnym wymiarze do nauczania, pracy, którą lubił, a życie w spokojnym, niewielkim mieście Kanadyjskim, malowniczo położonym nad wielkim jeziorem Ontario i bardzo blisko Wodospadu Niagary, sprzyjało odzyskaniu równowagi ducha.
TEMKIN budował swoje kursy wykładów od podstaw, systematycznie nad nimi pracując, rozwijając i ulepszając, wprowadzając niemal rok rocznie nowe materiały, omawiając i analizując najnowsze osiągnięcia w dziedzinie nauki ekonomii. Wykładał Comparative Economic Systems oraz Historię Myśli Ekonomicznej. Mial dobre stosunki ze studentami, jak świadczą liczne listy, które pisali do niego z różnych stron świata, długo po ukończeniu studiów w Brock, zarówno z Kanady, USA, Anglii i czasem z Niemiec, jak i z nowych krajów w Afryce, a czasem i z wysp o wciąż jeszcze egzotycznie brzmiących nazwach, jego byli studenci.
Po pewnej przerwie, wrócił również do publikowania.
Miejsca pracy i zajmowane stanowiska
1969 Columbia University, New York, visiting scholar
1970 New York State University, Department of Economics,
Stony Brook, visiting lecturer
1970 – 1986 Brock University, Professor, Department of Economics,
St.Catharines, Ontario, Canada.
1986 – 1991 Professor, Department of Economics, part-time
1991 – Brock University nadaje TEMKINOWI tytuł: Professor Emeritus.
♣
Filed under: Ośrodek warszawski, Poczet PZPR, PPR, Poczet WSNS/ANS | Tagged: ekonomista, Gabriel Temkin, profesor, WSNS, WSP | Leave a comment »